De Maya gebruikten, in plaats van het tientallig stelsel met de 10 cijfers zoals wij gebruiken, een basis aantal van 20, het z.g. twintigtallig stelsel. Ze gebruikte een systeem van balken en punten als een snelle manier voor tellen. Een punt was een 1 en een balk een 5. Het is enigszins vergelijkbaar met het Chinese telraam.
Hieronder een voorbeeld.
Hieronder een voorbeeld.
De nul (0) was speciaal, het werd weergegeven door een schelpvormig symbool. De Maya waren het eerste volk ter wereld dat de 0 invoerden en het gebruikte bij hun astronomische en wiskundige berekeningen. De Maya kende het begrip nul minstens 36 v.c., ver voordat andere volken hiervan kennis hadden. Ze gebruikten alleen hele getallen, dus geen cijfers achter de komma.
Omdat de basis van het getallen systeem 20 was, werden grotere getallen geschreven in meervouden van 20. In ons systeem wordt b.v. 32 geschreven als 3 x 10 + 2. In het Maya was het 1 x 20 + 12, omdat 20 als basis werd gebruikt.
Onder is te zien hoe het getal 32 werd geschreven.
Omdat de basis van het getallen systeem 20 was, werden grotere getallen geschreven in meervouden van 20. In ons systeem wordt b.v. 32 geschreven als 3 x 10 + 2. In het Maya was het 1 x 20 + 12, omdat 20 als basis werd gebruikt.
Onder is te zien hoe het getal 32 werd geschreven.
20’s
1’s
1’s
20 = [20x1] rij: 2
12 = [1x2+2x5] rij: 1
32
12 = [1x2+2x5] rij: 1
32
Hoe kwamen de Maya aan het getal 20 als basis getal. Men vermoedt dat het is afgeleid van het aantal vingers en tenen wat een mens heeft. Getallen werden geschreven in kolommen van beneden naar boven. De onderste lijn geeft de eenheden aan (1 t/m 19) de lijn daarboven de twintigtallen, de volgende de vierhonderdtallen (20x20), dan komen de achtduizendtallen (20x20x20) enzovoort. Met dit systeem konden de Maya’s berekeningen uitvoeren tot in de miljoenen.
Een voorbeeld van een optelling
De Maya had niet alleen het getallen systeem met punten en strepen, maar ook bestonden er voor de getallen 0 tot en met 19 hoofden en lichaamvarianten. Een bepaald hoofd stond gelijk aan een bepaald getal. Het zal duidelijk zijn dat een getallen systeem bestaande uit afbeeldingen minder nauwkeurig is dan het systeem met punten en strepen. De afbeeldingen werden met de hand getekend en bij elke tekenaar kunnen weer andere afwijkingen van de afbeeldingen ontstaan.
Voor de duidelijkheid van de ’hoofden’ afbeeldingen, zijn de getallen (punten en strepen) vertikaal geplaatst.
De geboortedag van Elke
De geboortedag van Joeri
Bij verschillende kraampjes in Playa del Carmen kan je je geboortedatum in Maya hierogliefen laten maken. De liefhebber kan uitknobbelen welke geboortedatums Elke en Joeri hebben.
