Enkele specificaties van de Stevin 73
Platform
· Afmetingen ponton : 38,5 x 23,5 mtr
· Diepgang : 4,2 mtr
· Gewicht : 700 ton
· Aantal spudpalen : 4 stuks, gewicht 100 ton/st
· Afmetingen palen : lang 59 mtr, 1,8 x 1,8 mtr
Kraan
· Manitowoc 4100 W series 3
· Boom lengte : 42,6 mtr
· Mast lengte : 39,6 mtr
· Jib lengte : 12,2 mtr
· Max. hijsgewicht : 320 ton
· Ringer contra gewicht : 125 ton
Accommodatie
· Geschikt voor : 25 pers. accomm. met airco
· Voorzien van : 1 en 2 persoon kamers
· Faciliteiten : keuken, kantoor, vergader- en wasruimten
Platform
· Afmetingen ponton : 38,5 x 23,5 mtr
· Diepgang : 4,2 mtr
· Gewicht : 700 ton
· Aantal spudpalen : 4 stuks, gewicht 100 ton/st
· Afmetingen palen : lang 59 mtr, 1,8 x 1,8 mtr
Kraan
· Manitowoc 4100 W series 3
· Boom lengte : 42,6 mtr
· Mast lengte : 39,6 mtr
· Jib lengte : 12,2 mtr
· Max. hijsgewicht : 320 ton
· Ringer contra gewicht : 125 ton
Accommodatie
· Geschikt voor : 25 pers. accomm. met airco
· Voorzien van : 1 en 2 persoon kamers
· Faciliteiten : keuken, kantoor, vergader- en wasruimten
Toen kwam aan het als maar bewegen een eind, met een haast serene stilte...
Bootmansstoeltje
Het bootmansstoeltje aan boord van de Stevin 73 was niet een enkel plankje waarop je ging zitten om naar boven gehesen te worden, maar was een ronde stalen bodem waaraan dikke touwen rondom waren bevestigd die naar boven taps toeliepen. Je stapte alleen of met een aantal mensen tussen de touwen door en werd met een Demag takel elektrisch naar boven gehesen. Boven aangekomen werd het geheel d.m.v. een loopkat boven het dek gereden en liet de bediener het bootmansstoeltje op dek zakken .
Dat het bootmansstoeltje nog normaal werkte betekende dat de elektriciteit voorziening niet was uitgevallen. Niemand had eraan gedacht om de hoofd- en hulp generatoren af te zetten. Het was ook te gevaarlijk om op dat moment onderdeks te gaan. Wij werden naar een hotel in de buurt gebracht, wat ijlings was gereserveerd, om een beetje op verhaal te komen en moesten wachten op onze directie voor verdere instructies. De hele nacht hebben de generatoren gedraaid en zijn uiteindelijk, door brandstof gebrek gestopt.
Het bootmansstoeltje aan boord van de Stevin 73 was niet een enkel plankje waarop je ging zitten om naar boven gehesen te worden, maar was een ronde stalen bodem waaraan dikke touwen rondom waren bevestigd die naar boven taps toeliepen. Je stapte alleen of met een aantal mensen tussen de touwen door en werd met een Demag takel elektrisch naar boven gehesen. Boven aangekomen werd het geheel d.m.v. een loopkat boven het dek gereden en liet de bediener het bootmansstoeltje op dek zakken .
Dat het bootmansstoeltje nog normaal werkte betekende dat de elektriciteit voorziening niet was uitgevallen. Niemand had eraan gedacht om de hoofd- en hulp generatoren af te zetten. Het was ook te gevaarlijk om op dat moment onderdeks te gaan. Wij werden naar een hotel in de buurt gebracht, wat ijlings was gereserveerd, om een beetje op verhaal te komen en moesten wachten op onze directie voor verdere instructies. De hele nacht hebben de generatoren gedraaid en zijn uiteindelijk, door brandstof gebrek gestopt.
Linksonder het bootmansstoeltje hangend aan de takel.
Het begin van het einde
In 198.? werd ik gevraagd naar de Stevin 73 te gaan om een elektrische storing aan één van de generatoren aan boord te verhelpen. Ik was al een aantal keren eerder aan boord geweest en vond het altijd prachtig om de sfeer aan boord mee te maken en om vakmensen aan het werk te zien is altijd boeiend, voor mij althans.
De Stevin 73 was ingezet voor reparatie werkzaamheden aan een bestaande jetty in de Humber River bij de Engelse havenplaats Immingham. Hiervoor moest op de bestaande stalen palen een nieuw betonnen prefab dekplaat van ongeveer 200 ton geplaatst worden. Omdat het plaatsen van een dergelijk zwaar gevaarte nogal een secuur en interessant werkje was, waren praktisch alle mensen aan boord van de Stevin 73 op het dek komen kijken. Ik besloot om dit gebeuren ook maar te bekijken, de reparatie van die generator kon later wel gebeuren.
De Manitowoc had de betonnen dekplaat in de takels hangen en één van de mensen was op de dekplaat gestapt om de kraanmachinist aanwijzingen te kunnen geven. Langzaam zwaaide de kraan richting de bestaande palen toen ik een kleine beweging van het dek voelde. Ik dacht, Arie (de machinist van de Stevin 73) zal wel de spudpalen ietsjes aan het bijstellen zijn om het hefeiland weer precies horizontaal te krijgen. Het zou kunnen dat door het gewicht aan één kant van het platform die spudpalen meer de bodem waren ingezakt. Maar Arie was niets aan het bijstellen, want toen ik om me heen keek zag ik Arie ook op het dek verbaasd staan kijken.
De bewegingen gingen steeds sneller en alleen die kant op waar het betonnen blok hing. De uitvoerder op de betonnen dekplaat schreeuwde tegen de machinist dat hij het blok niet moest laten zakken omdat het nog niet op de goede plaats was. De machinist liet het blok helemaal niet zakken en schreeuwde dat kwaad terug. Het blok bleef echter maar zakken en de kraanmachinist probeerde uit alle macht om het weer op te hijsen. Het vervolg ging toen in een stroomversnelling, het platform ging steeds meer hellen en langzamerhand begonnen gasflessen naar de rand van het platform te schuiven en schoten over de rand. Ik zag Arie naar zijn bedieningslessenaar sprinten om te proberen met de spudpalen het platform weer horizontaal te krijgen, maar ook dat hielp niet.
Het einde
De kraanmachinist liet het blok snel zakken om het hefeiland te ontlasten en proberen het overhellen te stoppen. Tot overmaat van ramp was de uitvoerder op de betonnen dekplaat met zijn voeten tussen het uitstekende betonijzer gaan staan en kon in eerste instantie niet loskomen om een veilig heenkomen te zoeken.
Het werd al snel een gevaarlijke situatie op de Stevin 73, lasmachines, hulpconstructies en alle dingen die niet vastgelast of vastgesjord waren vlogen links en rechts langs ons de Humber in. Wij gingen achter de accommodatie staan om niet het risico te lopen mee de diepte ingesleurd te worden. Het blok beton schoot met oorverdovend geraas de diepte in, gelukkig had de uitvoerder zich op tijd los kunnen maken en was de kant op gevlucht. De twee gigantische masten van de Manitowoc klapte om, vouwde dubbel en kwamen gedeeltelijk tegen de zijkant van het platform terecht. Het omklappen van de masten was alleen al een angstaanjagend gezicht.
In 198.? werd ik gevraagd naar de Stevin 73 te gaan om een elektrische storing aan één van de generatoren aan boord te verhelpen. Ik was al een aantal keren eerder aan boord geweest en vond het altijd prachtig om de sfeer aan boord mee te maken en om vakmensen aan het werk te zien is altijd boeiend, voor mij althans.
De Stevin 73 was ingezet voor reparatie werkzaamheden aan een bestaande jetty in de Humber River bij de Engelse havenplaats Immingham. Hiervoor moest op de bestaande stalen palen een nieuw betonnen prefab dekplaat van ongeveer 200 ton geplaatst worden. Omdat het plaatsen van een dergelijk zwaar gevaarte nogal een secuur en interessant werkje was, waren praktisch alle mensen aan boord van de Stevin 73 op het dek komen kijken. Ik besloot om dit gebeuren ook maar te bekijken, de reparatie van die generator kon later wel gebeuren.
De Manitowoc had de betonnen dekplaat in de takels hangen en één van de mensen was op de dekplaat gestapt om de kraanmachinist aanwijzingen te kunnen geven. Langzaam zwaaide de kraan richting de bestaande palen toen ik een kleine beweging van het dek voelde. Ik dacht, Arie (de machinist van de Stevin 73) zal wel de spudpalen ietsjes aan het bijstellen zijn om het hefeiland weer precies horizontaal te krijgen. Het zou kunnen dat door het gewicht aan één kant van het platform die spudpalen meer de bodem waren ingezakt. Maar Arie was niets aan het bijstellen, want toen ik om me heen keek zag ik Arie ook op het dek verbaasd staan kijken.
De bewegingen gingen steeds sneller en alleen die kant op waar het betonnen blok hing. De uitvoerder op de betonnen dekplaat schreeuwde tegen de machinist dat hij het blok niet moest laten zakken omdat het nog niet op de goede plaats was. De machinist liet het blok helemaal niet zakken en schreeuwde dat kwaad terug. Het blok bleef echter maar zakken en de kraanmachinist probeerde uit alle macht om het weer op te hijsen. Het vervolg ging toen in een stroomversnelling, het platform ging steeds meer hellen en langzamerhand begonnen gasflessen naar de rand van het platform te schuiven en schoten over de rand. Ik zag Arie naar zijn bedieningslessenaar sprinten om te proberen met de spudpalen het platform weer horizontaal te krijgen, maar ook dat hielp niet.
Het einde
De kraanmachinist liet het blok snel zakken om het hefeiland te ontlasten en proberen het overhellen te stoppen. Tot overmaat van ramp was de uitvoerder op de betonnen dekplaat met zijn voeten tussen het uitstekende betonijzer gaan staan en kon in eerste instantie niet loskomen om een veilig heenkomen te zoeken.
Het werd al snel een gevaarlijke situatie op de Stevin 73, lasmachines, hulpconstructies en alle dingen die niet vastgelast of vastgesjord waren vlogen links en rechts langs ons de Humber in. Wij gingen achter de accommodatie staan om niet het risico te lopen mee de diepte ingesleurd te worden. Het blok beton schoot met oorverdovend geraas de diepte in, gelukkig had de uitvoerder zich op tijd los kunnen maken en was de kant op gevlucht. De twee gigantische masten van de Manitowoc klapte om, vouwde dubbel en kwamen gedeeltelijk tegen de zijkant van het platform terecht. Het omklappen van de masten was alleen al een angstaanjagend gezicht.
De ondergang van de Stevin 73
Inleiding
De Stevin 73 was een zelf heffend werkeiland, dat betekend dat de vier poten op de hoeken van het eiland gezamenlijk of onafhankelijk van elkaar, door middel van een hydraulisch hefsysteem konden stijgen of zakken. Hierdoor was het mogelijk om het platform boven water te tillen, zodat golven en getijden niet van invloed waren op het werk. Door het onafhankelijke hefsysteem kon het platform ook op enigszins schuine bodems horizontaal gemanoeuvreerd worden. Op het hefeiland was een Manitowoc 4100 Ringer kraan gemonteerd, maar afhankelijk van de werkzaamheden, werd regelmatig ook nog een mobiele kraan op het dek toegevoegd.
Historie
Het hefeiland is gebouwd in 1973 door IHC-Holland en de aanleiding tot de bouw was, dat in het kader van het Deltaplan, de Oosterschelde in eerste instantie geheel afgesloten zou worden. Ter voorbereiding van het afsluiten, in de eerste helft van de zeventiger jaren, maakte de Deltadienst al plannen voor de bouw van drie enorme kabelbanen in de drie sluitgaten Hammen, Schaar van Roggeplaat en Roompot. Aan deze kabelbanen kwamen bakken te hangen die gevuld werden met zware steen, die bakken moesten de steen in de Oosterschelde storten. Voor de ondersteuning van deze kabelbanen werd gekozen voor stalen buizen. Deze 'Mannesmann' buizen varieerden in lengte van 35 tot 50 meter, met een doorsnede van 3,0 tot 4,5 meter en een wanddikte van 9 cm. Om deze gigantisch buizen de grond in te krijgen werd speciaal hiervoor de Stevin 73 ontworpen en gebouwd. Aan boord kwam een heistelling met een gewicht van 50 ton voor de hei-werkzaamheden. De eerste buizen zijn ook daadwerkelijk geheid. Ondertussen werd door de niet aflatende politieke druk de totale afsluiting van de Oosterschelde omgezet naar een gedeeltelijke afsluiting en derhalve kwam de nut en noodzaak voor het maken van een kabelbaan te vervallen. Op Neeltje Jans is in het ing. Topshuis een model van zo’n steenstorter te zien.
Toen in feite de Stevin 73 overbodig was, konden als eerste de deelnemers aan het Oosterschelde project inschrijven op de koop ervan. Of er meerdere gegadigden waren weet ik niet, maar het werkeiland werd uiteindelijk gekocht door het aannemersbedrijf Van Hattum & Blankevoort.
Op reis naar een werk in een Afrikaans land is de Stevin 73 door een storm zwaar beschadigd en later in Rotterdam gerepareerd. Hierbij werden o.a. de spudpalen verlengd en de accommodatie aangepast, de Stevin 73 is hierna nog verschillende jaren op diverse projecten met succes ingezet.
De Stevin 73 was een zelf heffend werkeiland, dat betekend dat de vier poten op de hoeken van het eiland gezamenlijk of onafhankelijk van elkaar, door middel van een hydraulisch hefsysteem konden stijgen of zakken. Hierdoor was het mogelijk om het platform boven water te tillen, zodat golven en getijden niet van invloed waren op het werk. Door het onafhankelijke hefsysteem kon het platform ook op enigszins schuine bodems horizontaal gemanoeuvreerd worden. Op het hefeiland was een Manitowoc 4100 Ringer kraan gemonteerd, maar afhankelijk van de werkzaamheden, werd regelmatig ook nog een mobiele kraan op het dek toegevoegd.
Historie
Het hefeiland is gebouwd in 1973 door IHC-Holland en de aanleiding tot de bouw was, dat in het kader van het Deltaplan, de Oosterschelde in eerste instantie geheel afgesloten zou worden. Ter voorbereiding van het afsluiten, in de eerste helft van de zeventiger jaren, maakte de Deltadienst al plannen voor de bouw van drie enorme kabelbanen in de drie sluitgaten Hammen, Schaar van Roggeplaat en Roompot. Aan deze kabelbanen kwamen bakken te hangen die gevuld werden met zware steen, die bakken moesten de steen in de Oosterschelde storten. Voor de ondersteuning van deze kabelbanen werd gekozen voor stalen buizen. Deze 'Mannesmann' buizen varieerden in lengte van 35 tot 50 meter, met een doorsnede van 3,0 tot 4,5 meter en een wanddikte van 9 cm. Om deze gigantisch buizen de grond in te krijgen werd speciaal hiervoor de Stevin 73 ontworpen en gebouwd. Aan boord kwam een heistelling met een gewicht van 50 ton voor de hei-werkzaamheden. De eerste buizen zijn ook daadwerkelijk geheid. Ondertussen werd door de niet aflatende politieke druk de totale afsluiting van de Oosterschelde omgezet naar een gedeeltelijke afsluiting en derhalve kwam de nut en noodzaak voor het maken van een kabelbaan te vervallen. Op Neeltje Jans is in het ing. Topshuis een model van zo’n steenstorter te zien.
Toen in feite de Stevin 73 overbodig was, konden als eerste de deelnemers aan het Oosterschelde project inschrijven op de koop ervan. Of er meerdere gegadigden waren weet ik niet, maar het werkeiland werd uiteindelijk gekocht door het aannemersbedrijf Van Hattum & Blankevoort.
Op reis naar een werk in een Afrikaans land is de Stevin 73 door een storm zwaar beschadigd en later in Rotterdam gerepareerd. Hierbij werden o.a. de spudpalen verlengd en de accommodatie aangepast, de Stevin 73 is hierna nog verschillende jaren op diverse projecten met succes ingezet.
Van boord
Je zag de mensen twijfelen ikzelf ook, wat zal ik doen, wachten en kijken hoe het afloopt of nu al overboord springen de Humber in. De Humber is een zeer snel stromende rivier en daarvoor was er van overheidswege de bepaling dat tijdens werkzaamheden op de rivier altijd een bootje rond het werk moest varen om eventueel een drenkeling op te kunnen pikken. Eén van de mannen aan boord bedacht zich niet langer en sprong overboord en ik zag dat hij direct werd opgepikt. Ik besloot nog even te wachten maar stond wel direct aan de reling om niet af te wachten tot de Stevin 73 compleet kapseisde.
Toen kwam aan het bewegen een eind, later bleek dat het hefeiland op de oude palen van de jetty terecht gekomen was en niet verder kon omvallen. Het was nu zaak om met z’n allen van boord te gaan en hoe gek het ook klinkt, we gingen van boord op dezelfde manier zoals we normaal ook aan- en van boord gingen, namelijk via het bootmans-stoeltje dat nu ook nog normaal werkte.
Je zag de mensen twijfelen ikzelf ook, wat zal ik doen, wachten en kijken hoe het afloopt of nu al overboord springen de Humber in. De Humber is een zeer snel stromende rivier en daarvoor was er van overheidswege de bepaling dat tijdens werkzaamheden op de rivier altijd een bootje rond het werk moest varen om eventueel een drenkeling op te kunnen pikken. Eén van de mannen aan boord bedacht zich niet langer en sprong overboord en ik zag dat hij direct werd opgepikt. Ik besloot nog even te wachten maar stond wel direct aan de reling om niet af te wachten tot de Stevin 73 compleet kapseisde.
Toen kwam aan het bewegen een eind, later bleek dat het hefeiland op de oude palen van de jetty terecht gekomen was en niet verder kon omvallen. Het was nu zaak om met z’n allen van boord te gaan en hoe gek het ook klinkt, we gingen van boord op dezelfde manier zoals we normaal ook aan- en van boord gingen, namelijk via het bootmans-stoeltje dat nu ook nog normaal werkte.
Terug aan boord
De andere dag ben ik terug naar boord gegaan om de meest noodzakelijk dingen zoals paspoorten en wat andere persoonlijke dingen uit de hutten van de mensen te halen. Het was geen prettig werkje. Er waren een paar palen van de bestaande jetty dwars door de bodem van de Stevin 73 geschoten en door de golven en stroming van de Humber rivier ging het platform op en neer langs die palen wat een afschuwelijk krijsend geluid gaf.
Het opmerkelijke was dat niemand die aan boord was en de ramp met de Stevin 73 meemaakte, erbij gewond is geraakt, niemand had zelfs maar een schrammetje opgelopen.
Oorzaak?
Wat was nu de oorzaak van dit ongeluk. Het fijne heb ik er nooit over gehoord, verzekeringsbedrijven zijn er jaren mee bezig geweest. Ik ben van de civiele afdeling overgeplaatst naar de materieeldienst van Volker Stevin en heb er niet veel meer van vernomen. Eén van de theorieën was dat de Stevin 73 toen het zijn spudpalen liet zakken om het platform boven de rivier uit te tillen, in oude gaten terecht was gekomen in de tijd dat de jetty gemaakt was. Het zou zijn gebeurt door een hefeiland met holle palen die diep de bodem waren ingezakt en bij het naar boventrekken van de palen de originele bodem in die holle palen was achtergebleven. De gaten zouden later dichtgeslibd zijn, maar was niet zo stevig meer als de originele bodem. Het klinkt aannemelijk, maar wat nou uiteindelijk de oorzaak is geweest van dit ongeval, ik weet het niet.
Wat ik wel weet is dat van reparatie van die generator niets is gekomen. De generator zelf heb ik niet meer gezien, misschien ligt die nog wel op de bodem van de Humber River.
De Stevin 73 zelf is uiteindelijk geheel gesloopt, de Manitowoc ringer is op het werkponton Dina M geplaatst, met twee nieuwe masten erop is de Manitowoc ringer nog jaren in gebruik.
De andere dag ben ik terug naar boord gegaan om de meest noodzakelijk dingen zoals paspoorten en wat andere persoonlijke dingen uit de hutten van de mensen te halen. Het was geen prettig werkje. Er waren een paar palen van de bestaande jetty dwars door de bodem van de Stevin 73 geschoten en door de golven en stroming van de Humber rivier ging het platform op en neer langs die palen wat een afschuwelijk krijsend geluid gaf.
Het opmerkelijke was dat niemand die aan boord was en de ramp met de Stevin 73 meemaakte, erbij gewond is geraakt, niemand had zelfs maar een schrammetje opgelopen.
Oorzaak?
Wat was nu de oorzaak van dit ongeluk. Het fijne heb ik er nooit over gehoord, verzekeringsbedrijven zijn er jaren mee bezig geweest. Ik ben van de civiele afdeling overgeplaatst naar de materieeldienst van Volker Stevin en heb er niet veel meer van vernomen. Eén van de theorieën was dat de Stevin 73 toen het zijn spudpalen liet zakken om het platform boven de rivier uit te tillen, in oude gaten terecht was gekomen in de tijd dat de jetty gemaakt was. Het zou zijn gebeurt door een hefeiland met holle palen die diep de bodem waren ingezakt en bij het naar boventrekken van de palen de originele bodem in die holle palen was achtergebleven. De gaten zouden later dichtgeslibd zijn, maar was niet zo stevig meer als de originele bodem. Het klinkt aannemelijk, maar wat nou uiteindelijk de oorzaak is geweest van dit ongeval, ik weet het niet.
Wat ik wel weet is dat van reparatie van die generator niets is gekomen. De generator zelf heb ik niet meer gezien, misschien ligt die nog wel op de bodem van de Humber River.
De Stevin 73 zelf is uiteindelijk geheel gesloopt, de Manitowoc ringer is op het werkponton Dina M geplaatst, met twee nieuwe masten erop is de Manitowoc ringer nog jaren in gebruik.